Ly dục ly ác pháp tâm bất động

Tóm lại, hàng ngày trong mọi công việc chúng ta cần nương theo thân hành để tập Chánh Niệm Tĩnh Giác, nhờ sức tĩnh giác này mà tâm bình tĩnh dùng tri kiến đạo đức nhân bản – nhân quả điều khiển hành động thân, khẩu, ý không làm khổ mình khổ người, đó chính là “sống là tu, tu là sống” để đem lại sự hạnh phúc, an vui cho mình và mọi người.

Tóm lại, nghiệp tương ưng tái sanh luân hồi, tạo ra sự sống mới, khổ đau hay hạnh phúc đều do hạnh nghiệp mà ra. Nghiệp do tâm tạo, cho nên chúng ta phải biết thương tâm nghiệp lực của mình, thương tâm nghiệp lực của mình thì phải biết triển khai tri kiến nhìn đời bằng đôi mắt nhân quả để sống không làm khổ mình khổ người thì sẽ tiến hóa trên con đường thiện, giải thoát tâm mình ra khỏi mọi sự khổ đau và chấm dứt tái sanh luân hồi.

Như vậy, đối với một người còn sống giao tiếp thì giữ 5 tiêu chuẩn đạo đức làm người, nhìn đời bằng đôi mắt nhân quả, thỉnh thoảng thọ Bát Quan Trai để thực hiện đời sống không làm khổ mình khổ người, sống không làm khổ mình khổ người là giới luật, mà giới luật chính là nền tảng đạo đức, là cội gốc của thiền định, là bông trái của trí tuệ, do vậy đời sống đạo đức rất quan trọng đối với người tu hành giải thoát.

Tóm lại, chị hãy lấy tình thương của người mẹ để nuôi dưỡng tâm hồn giải thoát của các con, cùng nhau thắp sáng lên ngọn đèn đạo đức nhân bản – nhân quả, sống không làm khổ mình khổ người để bước đi vững chắc trên đường về xứ Phật.

Tóm lại, nghiệp là từ trường của hành động thân, khẩu, ý do tâm điều khiển, nghiệp nằm ngoài thân ngũ uẩn và tác động vào thân ngũ uẩn, còn tâm là cái biết tổng hợp của 6 thức trong thân ngũ uẩn. Nghiệp do tâm tạo và tâm là thể hiện của nghiệp. Muốn tâm thanh thản, an vui thì tâm phải ngăn và diệt nghiệp ác, tăng trưởng nghiệp thiện, sống không làm khổ mình khổ người.

Mục đích của Đạo Phật là trang bị cho con người sự hiểu biết không có khổ đau, chứ không phải kiến thức để hơn thua tranh luận với người khác, cho nên muốn điều phục tâm ngã mạn thì chúng ta phải sống đúng 5 tiêu chuẩn đạo đức làm người và thực hành chuyên sâu 10 điều lành, luôn triển khai chánh kiến nhìn đời bằng đôi mắt nhân quả, chứ không thấy đúng sai phải trái, để xả tâm chướng ngại, sống đạo đức không làm khổ mình khổ người.

Tóm lại, Đạo Phật lấy triển khai tri kiến giải thoát trong cuộc sống hàng ngày làm nền tảng vững chắc cho sự tu hành, cho nên Thầy Thông Lạc dạy: “Sống là tu, tu là sống”, sống đạo đức không làm khổ mình khổ người là tu, xả tâm không chướng ngại trước mọi hoàn cảnh là sống. Nếu sống và tu được như vậy thì cuộc đời này là cảnh thiên đàng hạnh phúc biết bao!

Tóm lại, Đức Phật đã di chúc: “Lấy giới luật và giáo pháp ta làm thầy, làm chỗ nương tựa vững chắc tu hành”, mà “giới luật ở đâu thì tri kiến ở đó, tri kiến ở đâu thì giới luật ở đó, tri kiến làm thanh tịnh giới luật, giới luật làm thanh tịnh tri kiến” nên Trưởng lão Thích Thông Lạc dạy: triển khai tri kiến giải thoát cũng chính là lời di chúc giống như Đức Phật. Triển khai tri kiến giải thoát là triển khai ý thức để có sự hiểu biết không khổ đau, chứ không phải diệt ý thức để trở thành cây đá.

Tóm lại, trước các chướng ngại mà tâm không dao động là giải thoát, nhưng chúng ta phải khéo léo, thiện xảo căn cứ trên sức tu của mình, có lúc cần phải tránh né các đối tượng, có lúc cần phải trực tiếp đối diện với nhiều đối tượng để phản tỉnh bản thân, luôn ngăn ác diệt ác nhằm bảo vệ thiện pháp trong tâm của mình.

Tóm lại, để đối trị tâm sân hận thì hãy trau dồi lòng yêu thương và nhìn đời bằng đôi mắt nhân quả, không thấy đúng sai, phải trái. Lòng yêu thương như ánh nắng mặt trời, soi rọi tới đâu thì màn đêm u tối của tâm sân hận sẽ tan biến đến đó, nhường chỗ cho tâm hồn thanh thản sống chan hòa với vạn vật trong hạnh phúc, an vui và chính lòng yêu thương sẽ chắp cánh cho chúng ta vươn tới sự giải thoát rốt ráo hoàn toàn.

Người cư sĩ phải biết lấy 5 tiêu chuẩn đạo đức nhân bản làm nền tảng cho cuộc sống, lấy đạo đức nhân quả để đối xử với mọi người và dùng tri kiến nhân quả để phòng hộ tâm, thỉnh thoảng thọ Bát Quan Trai để gieo duyên làm một bậc tu hành giải thoát không vướng bận duyên sanh sau này. Nếu mọi người đều biết áp dụng và sống được như vậy thì xã hội này là thiên đường tại thế gian.

Tóm lại, muốn nhiếp tâm và an trú tâm thì phải xả tâm cho thật kỹ; muốn xả tâm thì phải nhiệt tâm trau dồi Định Vô Lậu và Định Chánh Niệm Tĩnh Giác. Mục đích của chánh niệm tĩnh giác là hỗ trợ cho Định Vô Lậu xả tâm, nhờ xả tâm nên sự tĩnh giác càng cao. Định Vô Lậu và Định Chánh Niệm Tĩnh Giác là 2 loại định quan trọng nhất để triển khai tri kiến giải thoát.

Tóm lại, Đức Phật không chấp nhận tướng tốt vì tướng tốt cũng là pháp vô thường, sanh diệt nên vẫn khổ đau, còn mục đích của Đạo Phật là tâm bất động thanh thản, an lạc, vô sự. Tướng do duyên hợp nhân quả nên luôn thay đổi, trong đó tâm là nhân, nhân tốt thì tướng sẽ tốt. Đạo Phật lấy thân làm phương tiện để rèn luyện tâm trở nên có đạo đức không làm khổ mình khổ người và có đạo lực làm chủ sanh, già, bệnh, chết.

Như vậy, duyên nhân quả con người được xác định là những gì mắt thấy, tai nghe xảy ra trước mắt, từ đó chúng ta ứng xử với các đối tượng đó bằng trí tuệ đạo đức nhân quả, không làm khổ mình khổ người, thì sẽ đem lại bình an cho mình cho người.