Chuyển đổi nghề nghiệp

Quý bạn đọc vui lòng chọn định dạng pdf hoặc epub, rồi nhấn nút “Đọc” ở trên để đọc toàn bộ nội dung bài triển khai tri kiến giải thoát, hoặc xem trực tiếp như sau:

Ngày 20 tháng 3 năm 2025

CHUYỂN ĐỔI NGHỀ NGHIỆP

Phật tử H.L thưa hỏi

Hỏi: Kính thưa cô và Ban Biên tập! Con xin được thưa hỏi với lòng tha thiết sống đạo đức, làm tốt cho gia đình và xã hội được chuyển đổi nghiệp và thay đổi nghề nghiệp ác thành thiện. Từ khi biết được Phật pháp con mới nhận ra khổ từ đâu mà có, đó là từ hành động lòng ham muốn, ý nghĩ, việc làm xấu ác của mình. Lý do con viết thư này, mong sư cô và Ban Biên tập chỉ dẫn cho con làm sao thay đổi được nghề nghiệp trong gia đình con. Gia đình con làm nghề bán tạp hóa nhỏ trong đó có bán men rượu nhiều và rượu uống. Khi biết Phật pháp, con biết lý do đó khiến cho gia đình con cũng có nhiều sự đau khổ. Nhưng con làm dâu trong nhà chỉ bán phụ mẹ chồng vì mẹ và ba chồng con là người nắm kinh tế, mọi việc không do con quyết định. Từ khi con biết Phật pháp con có khuyên là do nhà mình bán men rượu và rượu nên gia đình mình mới chịu nhiều nỗi khổ như thế này. Cô ơi vì bán có lời nhiều nên ba mẹ con không có ý định nghỉ, mà lời chừng nào thì con thấy gia đình con khổ chừng nấy. Cô có thể giúp gia đình con chuyển nghiệp và một lòng làm thiện được không cô? Con mong Cô và BBT Thư viện giúp cho gia đình con!

Đáp: Kính gửi chị H.L!

Nguyên Thanh rất trân trọng tấm lòng tha thiết muốn sống đạo đức, làm điều tốt cho gia đình và xã hội của chị, thật là đáng quý biết bao!

Khi gặp được Phật pháp, chị đã nhận ra sự khổ đau là do lòng ham muốn, ý nghĩ và việc làm xấu ác, đó là một sự giác ngộ rất quan trọng về nguyên nhân của khổ đau, để từ đó chị sẽ đi lên theo con đường thiện pháp để khắc phục những sự khổ đau đó.

Công việc của gia đình chị là buôn bán hàng tạp hóa, có rượu và men rượu, thuộc mặt hàng tà nghiệp, gây đau khổ cho người sử dụng. Vì vậy, mong muốn chuyển đổi, không còn buôn bán những sản phẩm này nữa là một điều rất chính đáng.

Rượu thuộc về chất gây nghiện, khiến người ta nghiện ngập say sưa, không còn trí thông minh, nên họ có thể quậy xóm phá làng, chửi mắng vợ con hay cha mẹ, anh em, bè bạn gì cũng không kiêng nể. Người say rượu thì không còn biết dơ sạch, có thể nằm bờ ngủ bụi, phơi sương, dãi nắng, bất kể ngày đêm, không chỉ làm mất thể diện con người, mà còn khiến cơ thể dễ sanh ra bệnh tật, tạo ra cảnh khổ đau cho mình và những người thân, cũng như trở thành gánh nặng cho xã hội.

Rượu, tưởng chừng chỉ là một vài chén nhỏ để vui vẻ, nhưng lại có thể là khởi đầu của những bi kịch đau lòng. Về sức khỏe, rượu như một liều độc dược âm thầm, từng ngày hủy hoại gan, tim mạch, làm suy giảm trí nhớ và thần kinh. Nó dẫn đến những căn bệnh hiểm nghèo như xơ gan, đột quỵ, ung thư… Về tinh thần, rượu là kẻ đánh cắp lý trí, khiến con người mụ mị, nóng nảy, chìm trong cô đơn ngay giữa những người thân yêu. Về thể chất, rượu bào mòn sinh lực, khiến đôi chân loạng choạng, đôi tay mất kiểm soát, đôi mắt dần mờ đi trong men cay.

Không chỉ vậy, rượu còn làm kiệt quệ kinh tế, biến bao người thành kẻ tán gia bại sản, đẩy gia đình vào cảnh túng thiếu, nợ nần chồng chất. Nó cũng là ngọn lửa thiêu rụi hạnh phúc, gây ra những trận cãi vã, bạo lực, khiến vợ chồng rạn nứt, cha mẹ con cái xa cách, anh em bè bạn bất hòa. Ngoài xã hội, rượu là nguyên nhân của những tai nạn thương tâm, những quyết định sai lầm, những mối quan hệ đổ vỡ. Bao nhiêu giấc mơ tan theo từng chén rượu cạn, bao nhiêu gia đình đổ vỡ vì những cơn say không lối thoát.

Rượu còn là chất xúc tác mạnh mẽ, khơi dậy sân hận và dục vọng trong lòng con người. Từ những lời lẽ hung hăng đến những trận ẩu đả, gây nên những tổn thương tinh thần đến những án mạng đau lòng, tất cả khởi nguồn từ những ly rượu.

Rượu không chỉ hủy hoại một đời người mà còn gieo rắc biết bao hệ lụy, để lại những giọt nước mắt muộn màng cùng nỗi ân hận khôn nguôi.

Như vậy, rượu rất nguy hiểm, vì nó là tác nhân làm cho con người hao mòn sức khỏe, sa sút trí tuệ, suy đồi nhân cách, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Đó là ác pháp khổ đau. Cho nên, người buôn bán rượu và men rượu cũng góp phần tương ưng với những nghiệp ác khổ đau này.

Trong thư chị viết: “Khi con biết Phật pháp thì con biết lý do đó khiến cho gia đình con cũng có nhiều sự đau khổ”, điều này hoàn toàn đúng. Trong nghề nghiệp nuôi sống gia đình có mặt hàng ác pháp mang lại đau khổ cho mọi người, thì từ trường đau khổ đó sẽ tương ưng với nghiệp của những thành viên trong gia đình, khiến cho họ sẽ gặp nhiều sự khổ đau.

Nhân quả luôn chi phối cuộc sống của chúng ta. Dù một người công nhân quét rác mà không làm tròn trách nhiệm, để rác bẩn gây ô nhiễm không khí, khiến nhiều người hít phải bị bệnh tật, khổ đau, thì người công nhân đó cũng tương ưng với nghiệp khổ mà mình đã gián tiếp tạo ra.

Một người âm thầm làm những điều lợi ích tốt đẹp, mang lại sự bình an cho mọi người, dù không ai biết, thì cuộc sống của người đó cũng sẽ gặp nhiều điều bình an.

Gia đình là một cộng nghiệp nhân quả, trong sự sống của chị có sự sống của gia đình, trong sự sống của gia đình có sự sống của chị. Gia đình chị buôn bán tạp hóa, nên trong sự sống của gia đình chị có sự sống của khách hàng. Những mặt hàng gia đình chị bán có rượu mang lại quả khổ cho khách hàng, thì nghiệp khổ đau của khách hàng sẽ tương ưng với nghiệp của gia đình chị, tức là gia đình chị sẽ thọ nhận quả khổ tương ưng với hậu quả của việc bán rượu gây ra đối với khách hàng. Vì thế, chị muốn gia đình chuyển đổi nghề nghiệp, không còn buôn bán rượu nữa để không phải huân tập sự đau khổ vào thân tâm là một suy nghĩ đúng đắn và sáng suốt. Vậy, phải chuyển đổi bằng cách nào?

Trong thư chị nói rằng: “Nhưng con làm dâu trong nhà chỉ bán phụ mẹ chồng vì mẹ và ba chồng con là người nắm kinh tế, mọi việc không do con quyết định. Từ khi con biết Phật pháp con có khuyên là do nhà mình bán men rượu và rượu nên gia đình mình mới chịu nhiều nỗi khổ như thế này. Cô ơi, vì bán có lời nhiều nên ba mẹ con không có ý định nghỉ, mà lời chừng nào thì con thấy gia đình con khổ chừng nấy”. Có nghĩa là chị không có quyền định trong công việc của gia đình, tiếng nói nhỏ bé, có khuyên mà họ không nghe, vì càng bán càng có lời. Như vậy thì chị đừng khuyên họ nữa, mà hãy cố gắng tự thay đổi bản thân mình. Thay đổi bản thân là phải sống thiện, sống thiện thì sẽ chuyển đổi một phần nghiệp ác của cả gia đình.

Nguyên Thanh xin kể một câu chuyện tương tự như sau: Có lần trong văn phòng, Nguyên Thanh thưa với Thầy Thông Lạc: “Con thấy nhà bếp họ nấu ăn bằng củi, làm chết rất nhiều chúng sanh, thì mình cũng phải lãnh một phần nghiệp sát này”. Thầy nói: “Đúng rồi con, vì vậy các con phải nỗ lực tu nhiều hơn để chuyển hóa nhân quả này”.

Nhà bếp, người ta nấu ăn cho tu sinh bằng những cây củi. Những cây củi này được lấy từ thân cây tràm và những cây gỗ trong tu viện, cô quản lý thuê người chặt ra từng khúc nhỏ, chất thành đống để đun nấu dần. Đống củi để lâu ngày nên có rất nhiều kiến, mối mọt, nhện, gián… tới ăn hoặc làm tổ. Khi đun nấu, rất nhiều chúng sanh nhỏ bé bị thiêu chết, tức là tạo nghiệp sát sanh, làm đau khổ chúng sanh. Nghiệp khổ này sẽ tương ưng với nghiệp của tu sinh khi thọ nhận những phần ăn đó. Dù là cơm chay, nhưng cũng có sự đau khổ chúng sanh. Do vậy, trong sự sống của tu sinh vẫn có sự chết của chúng sanh. Vì thế, Thầy mới dạy là: “Các con hãy nỗ lực tu nhiều hơn chuyển đổi nhân quả này”.

Câu chuyện này cũng có thể áp dụng cho hoàn cảnh của chị. Chị hãy cố gắng tu tập để chuyển đổi nhân quả cho bản thân, thì nhân quả gia đình cũng sẽ được chuyển đổi.

Nguyên Thanh xin nhắc lại, việc bán rượu cho người tiêu dùng là tạo duyên để cho họ bị hậu quả: tâm trí mê mờ, sức khỏe giảm sút, tinh thần bất an và mất tự chủ, nhân cách suy đồi, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Những nghiệp quả này sẽ tương ưng với nghiệp của những người tạo duyên cho họ dẫn tới hậu quả khổ đau đó.

˗ Tâm trí mê mờ, tinh thần mất tự chủ, nhân cách suy đồi là thiếu tĩnh giác. Muốn đối trị phải sống 5 giới và tu tập chánh niệm tĩnh giác.

˗ Sức khỏe giảm sút là do huân tập ác pháp vào thân. Muốn đối trị phải trau dồi đức hiếu sinh.

˗ Trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội, tức là mang nợ nhân quả gia đình và xã hội. Muốn đối trị phải sống cần lao nhưng buông xả.

Khi chị đã cộng nghiệp với gia đình tạo duyên ác pháp, thì bản thân chị phải sống thiện pháp để chuyển đổi chùm nhân quả này. Cụ thể như sau:

1- Chị hãy triển khai tri kiến để bản thân mình sống trong 5 tiêu chuẩn đạo đức làm người, thể hiện bằng những hành động: Không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối và không uống rượu (cũng như các chất gây nghiện). Đây là những thiện pháp gốc cơ bản của một con người. Nhờ quay về gốc thiện này, sẽ từng bước chuyển đổi nghiệp của bản thân và ảnh hưởng tốt đến gia đình trong sự tương ưng lẫn nhau.

Chị có thể đọc bộ sách “Giáo Án Rèn Nhân Cách Lớp Ngũ Giới” mà Trưởng lão Thích Thông Lạc soạn thảo để biết cách sống 5 giới cho trọn vẹn nhé!

2- Hàng ngày, trong mọi hoàn cảnh, mọi việc làm đều cố gắng trau dồi lòng từ theo từng hành động của mình để nâng cao sức tĩnh giác, xả tâm chướng ngại, và từ trường lòng yêu thương sẽ giúp chị đối trị nghiệp bệnh. Ví dụ:

˗ Khi đi thì chị nhắc tâm mình: “Cẩn thận không dẫm đạp chúng sanh tôi biết tôi đang đi”, rồi cẩn thận ý tứ từng bước chân để không làm tổn hại sinh mạng chúng sanh.

˗ Khi quét nhà thì chị nhắc tâm mình: “Cẩn thận không làm tổn hại đến sinh mạng chúng sanh tôi biết tôi đang quét nhà”, rồi cẩn thận quan sát để không quét chết kiến, trùng.

˗ Khi nhặt rau thì chị nhắc tâm mình: “Cẩn thận không làm tổn hại chúng sanh nhỏ bé, tôi biết tôi đang nhặt rau”.

˗ Khi bán hàng thì chị nhắc tâm: “Phải nói lời hòa nhã, tôn trọng mọi người, tôi biết tôi đang bán hàng”.

˗ Thỉnh thoảng chị hãy tác ý: “Tâm phải thương yêu mọi người, không được ghét ai cả”…

Chị có thể đọc bài “Lòng từ đối trị tâm sân trong đời sống” trên trang web Tri Kiến Giải Thoát để biết cách thực hành trau dồi lòng từ trong đời sống hàng ngày.

3- Triển khai tri kiến nhìn cuộc đời bằng đôi mắt nhân quả để xả tâm chướng ngại, để sống không làm khổ mình khổ người, để sống cần lao nhưng buông xả, để nhẫn nhục, tùy thuận, bằng lòng với mọi người, mọi việc, nhưng không bị lôi cuốn vào ác pháp.

Muốn nhìn đời bằng đôi mắt nhân quả thì phải hiểu nhân quả, muốn hiểu rõ nhân quả thì phải bắt đầu từ đề tài cụ thể, rõ ràng, khoa học nhất, đó là nhân quả thảo mộc. Sau khi triển khai xong đề tài nhân quả thảo mộc thì chị hãy triển khai về nhân quả con người. Triển khai đến đâu thì áp dụng vào đời sống đến đó, để điều chỉnh hành động trên thân, khẩu, ý không làm khổ mình khổ người.

Chị có thể tham khảo bài Nhân Quả Thảo Mộcvà những bài giảng Lớp Chánh Kiến trên trang web Thư viện Thầy Thông Lạc để triển khai nhé!

Trong đối xử với gia đình, chị hãy thương yêu tôn trọng bố mẹ chồng, luôn sống nhẫn nhục, tùy thuận, bằng lòng, làm tròn bổn phận trong gia đình, thì cái hạnh sống đó sẽ làm cho bố mẹ chồng cảm động, sẽ dần thuận theo ý muốn của chị.

4- Khi chị biết cách xả tâm, nếu hoàn cảnh thuận lợi thì hãy tập Thọ Bát Quan Trai với thời lượng một buổi (3 – 4 giờ) hoặc 2 buổi (6 – 8 giờ), rồi tăng lên 1 ngày (24 giờ), mỗi tháng thọ một đến hai lần. Nếu hoàn cảnh không thuận lợi thì chị cứ tu tập xả tâm trong cảnh động, hoặc buổi sáng dậy sớm khoảng 30 phút rồi ngồi chơi xả tâm trong cảnh tịnh.

Thọ Bát Quan Trai là khoảng thời gian chị không làm việc, không giao tiếp, chỉ có ngồi chơi quan sát từng tâm niệm, các pháp khởi lên trên bốn chỗ thân, thọ, tâm, pháp, rồi dùng pháp Tứ Chánh Cần để xả bỏ tâm chướng ngại, để tâm được thanh thản, an lạc, vô sự. Thọ Bát Quan Trai là ngày ngồi chơi xả tâm trong cảnh tịnh. Buổi sáng chị tu tập khoảng 30 phút cũng là ngồi chơi xả tâm như vậy.

Chị có thể đọc lại bài “Thọ Bát Quan Trai” trên trang Triển Khai Tri Kiến Giải Thoát để biết rõ hơn cách thức tu tập.

Sau khi thọ Bát Quan Trai hoặc bất cứ lúc nào mà tâm thanh thản thì chị hãy ước nguyện: “Con ước nguyện cho gia đình đừng buôn bán mặt hàng rượu, sống đúng chánh nghiệp, bén duyên với chánh pháp để từng bước thoát ra khỏi khổ đau. Ngưỡng mong Đức Phật, Trưởng lão Thích Thông Lạc trợ duyên cho con”. Ước nguyện xong, chị hãy tiếp tục giữ tâm thanh thản một lúc, thì tâm chị sẽ có sự sáng suốt, suy nghĩ ra những hành động cụ thể để từng bước chuyển đổi nghề nghiệp của bản thân và gia đình.

5- Vì bố mẹ chồng nắm kinh tế, họ tham lợi mà buôn bán rượu, tức là buôn bán mặt hàng ác pháp. Cho nên, chị hãy khéo léo tìm cách chuyển đổi lòng tham đó sang mặt hàng thiện pháp.

Nếu có thể, chị hãy bàn với chồng, cả hai đồng thuận, tìm cách tạo lập cho mình một công việc mới không phụ thuộc vào bố mẹ chồng, để có sự độc lập hơn. Khi công việc riêng của chị được vững chắc, tiếng nói của chị trong gia đình cũng được nâng lên, vì người đời họ thích danh lợi nên họ coi trọng người có danh, có tiền. Lúc đó mình có khuyên bố mẹ chồng bỏ mặt hàng rượu cũng dễ dàng hơn. Nếu đi theo hướng này, thì chị phải hết sức cẩn thận, tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo công việc mới thành công tốt đẹp.

Còn nếu hoàn cảnh không thuận cho việc tạo lập công việc riêng, mà buộc phải bán hàng tạp hóa chung với bố mẹ, thì chị hãy chủ động tìm kiếm những mặt hàng chánh nghiệp khác đáp ứng nhu cầu của khách hàng theo độ tuổi, theo giới tính, theo sở thích, theo mùa… và mang lại lợi nhuận cao hơn. Chị còn trẻ, nên hãy tận dụng lợi thế về công nghệ để nhập những mặt hàng hữu dụng, thiện pháp từ những nguồn có chất lượng tốt, sau đó bán tại cửa hàng, cũng như bán ở các nền tảng mạng xã hội hoặc thương mại điện tử… Khi chứng minh được thực tế là mặt hàng đó mang lại lợi nhuận tốt, thì chị lấy mặt hàng đó so sánh với rượu, để bố mẹ chồng thấy lợi ích mà từ bỏ việc bán rượu. Đây là chị khéo léo chuyển hướng lòng tham của bố mẹ chồng vào sản phẩm chánh nghiệp để giảm bớt nghiệp ác.

Nếu lòng tham của con người được hướng theo ác pháp thì sẽ tạo nghiệp ác. Còn lòng tham của con người được hướng theo thiện pháp thì sẽ tạo nghiệp thiện. Tuy thiện ở đây là thiện hữu lậu, nhưng mang lại kết quả tốt đẹp hơn là phải chịu hậu quả khổ đau của nghiệp ác.

Tóm lại, muốn chuyển đổi nghề nghiệp của gia đình mà mình không có quyền quyết định, thì hãy cố gắng thay đổi bản thân theo lộ trình thiện pháp bằng cách sống đúng 5 giới, nhìn đời bằng đôi mắt nhân quả để xả tâm, thỉnh thoảng thọ Bát Quan Trai rồi ước nguyện, thì từ trường thiện của mình sẽ góp phần chuyển đổi nhân quả gia đình, khi đủ duyên thì họ sẽ thuận theo chánh nghiệp.

TM. Ban Biên tập

Sc. Nguyên Thanh