Duyên tan nhân quả gia đình

Quý bạn đọc vui lòng chọn định dạng pdf hoặc epub, rồi nhấn nút “Đọc” ở trên để đọc toàn bộ nội dung bài triển khai tri kiến giải thoát, hoặc xem trực tiếp như sau:

Ngày 17 tháng 8 năm 2019

DUYÊN TAN NHÂN QUẢ GIA ĐÌNH

Phật tử N.H thưa hỏi

Hỏi: Kính gửi sư cô Nguyên Thanh! Con xin được thưa hỏi sư cô Nguyên Thanh một câu hỏi về nhân quả gia đình con:

Bố mẹ con tuy cũng đã gần đến tuổi già nhưng do nhiều sự bất đồng về quan điểm sống nên bố mẹ con đã chia tay sau nhiều năm chung sống. Về phần tài sản sau ly hôn sẽ được bố mẹ con cùng thảo luận. Còn nếu như không có sự đồng thuận sẽ được đưa ra Tòa án phân chia theo đúng quy định pháp luật. Là một người con trong gia đình, con có nên nói những lời nói khuyên chân tình với bố mẹ con hay không? Hay con nên im lặng như Thánh để bố mẹ tự giải quyết về vấn đề tài sản chung của mỗi người. Vì qua tháng sẽ giải quyết dứt điểm về vấn đề trên. Dù con biết rằng tài sản chỉ là một phần rất nhỏ nhưng nếu như không có sự cảm thông, hiểu biết, có sự hòa giải hợp tình hợp lý thì sẽ dẫn đến nhiều sự tranh chấp, đổ vỡ, ảnh hưởng nhiều đến những mối quan hệ trong một gia đình. Tâm ái kiết sử với gia đình làm sao không còn dính mắc vào nhân quả gia đình ạ?

Con N.H!

Đáp: Kính gửi chị N.H!

Đọc thư chị gửi Nguyên Thanh cảm thông với hoàn cảnh của bố mẹ chị, nhưng tất cả không ngoài nhân quả, có hợp thì phải có tan, nhưng khi duyên tan đến thì bố mẹ phải hành xử như thế nào để giảm ác pháp tới mức tối thiểu, đó là điều mà một người con cần làm để khuyên nhủ bố mẹ.

Vì thế theo Nguyên Thanh thiết nghĩ, chị N.H có thể nói với bố mẹ: “Nếu bố mẹ đã hết duyên làm vợ chồng thì hãy cư xử với nhau như những người bạn tốt. Vấn đề xử lý thủ tục ly hôn thì đã có quy định của pháp luật, bố mẹ hãy tôn trọng nhau và hợp tác cùng giải quyết cho êm thấm, đừng vì những điều nhỏ nhặt mà gây ra những căng thẳng không cần thiết cho nhau, suy cho cùng tiền bạc, của cải khi nhắm mắt xuôi tay cũng không mang theo được.

Dù bố mẹ không còn sống chung một nhà, nhưng có chung con cái, con mãi là con của bố và mẹ. Trong sự sống của con có tình thương, công sức, mồ hôi và cả những giọt nước mắt của bố mẹ, nên bố mẹ hãy lắng nghe con nói: Trong cuộc đời này không có gì là mãi mãi, mọi cuộc chia ly đều để lại những nỗi khổ niềm đau, những vết thương lòng mà chỉ có tình yêu thương mới hàn gắn và khắc phục được hậu quả của nó. Do vậy, bố mẹ hãy luôn luôn nghĩ về những kỷ niệm đẹp nhất khi ngày còn bên nhau, đó là điều mà con thấy vui sướng nhất! Con tin là bố mẹ sẽ làm được!

Nếu không thể cùng bước chung trên một con đường thì hãy chúc nhau những điều tốt đẹp nhất trên mỗi chặng đường riêng!”.

Chị N.H có thể viết ra 2 bức tâm thư trên 2 tấm thiệp thật đẹp và thơm tho, chọn những bức ảnh gia đình đẹp nhất lồng vào và gửi cho bố mẹ, kèm theo 2 bó hoa thật đẹp. Sau đó hẹn bố mẹ cùng đi ăn chay tại nhà hàng ngon nhất và dặn riêng với bố và mẹ: “Hôm nay con mời bố/mẹ tới dự bữa tiệc nhỏ, chỉ có nói những điều tốt đẹp, không được chỉ trích nhau, chỉ có tiếng cười, không được ưu tư, buồn khổ”.

Nếu có điều kiện, chị N.H có thể mời một vài ca sĩ, lúc mọi người đang ăn đến hát hoặc đàn vài bản nhạc không lời để tạo không khí cho vui tươi.

Cuối bữa ăn, hãy tặng mỗi người một cuốn sách Lòng Yêu Thương của Trưởng lão Thích Thông Lạc rồi khoác vai cả bố và mẹ cùng chụp ảnh và đề nghị hai người nắm tay nhau và nở những nụ cười thật tươi.

Còn vấn đề về ái kiết sử thì phải nhìn sự việc bằng trí tuệ đạo đức nhân quả để hóa giải nó.

Gia đình là một chùm nhân quả nên nó có sự ràng buộc vay trả dưới dạng trách nhiệm, bổn phận và tình cảm thương ghét, giận hờn, vương vấn gọi là ái kiết sử.

Vì vậy, để thoát ra khỏi sự chi phối của nhân quả gia đình thì phải:

˗ Sống đúng 5 tiêu chuẩn đạo đức làm người (5 giới) để quay về gốc thiện, chuyển đổi nhân quả xung quanh mình.

˗ Làm tròn hết bổn phận nhân quả của mình đối với gia đình.

˗ Xả tâm không dính mắc bằng tri kiến đạo đức nhân quả.

Cho nên sự dính mắc về tình cảm chính là sợi dây trói buộc, gọi là ái kiết sử, tuy vô hình nhưng rất chắc chắn, trói buộc con người trong mạng lưới nhân quả.

Chúng ta có thể tư duy để xả tâm ái kiết sử như sau:

Ví dụ: Có anh A trồng một cái cây xoài để lấy bóng mát, hàng ngày chăm bón, tưới nước cho cây, quan sát sự phát triển của cây; ngược lại cây xoài cũng tỏa bóng mát, cho anh A những trái ngọt, điều hòa không khí làm cho môi trường sống của anh A dịu mát. Như vậy có nghĩa là anh A đang góp phần duyên hợp vào sự sống của cây xoài và cây xoài này cũng tác động vào sự sống của anh A.

Nếu anh A có việc bận lên thành phố làm việc, thì trong thời gian này anh A không có mặt ở nhà để chăm sóc cây xoài, do vậy anh bắt đầu lo lắng, nhớ thương cây xoài của anh, sự nhớ thương ấy cũng không có ý nghĩa gì đối với sự sống của cây xoài. Sự nhớ thương, lo lắng đó gọi là ái kiết sử, chỉ khiến anh A động tâm chứ không giải quyết được vấn đề gì cho cây xoài cả.

Lúc này cây xoài ở nhà vẫn sống với các duyên xung quanh, nó có thể được ông hàng xóm tưới nước dùm, hoặc phát triển theo điều kiện tự nhiên. Cây xoài có thể tốt lên hoặc xấu đi nhưng không có duyên chăm sóc của anh A.

Xong việc anh A quay về nhà, thì lúc này anh tiếp tục chăm sóc, tưới nước cho cây xoài của mình thì lúc này cây xoài mới tiếp nhận được sự chăm sóc cụ thể của anh A, tức là anh A lại tiếp tục hợp duyên vào sự sống của cây xoài.

Như vậy, chỉ khi sống gần nhau thì anh A và cây xoài mới có tác động qua lại với nhau, còn khi không sống gần nhau thì không thể tác động lên nhau được. Nếu cứ lo lắng cũng chẳng giải quyết được vấn đề gì mà làm cho tâm thêm động.

Cho nên sự sống là duyên hợp nhân quả trùng trùng, chứ không phải chỉ có một duyên. Không có anh A thì cây xoài sẽ sống theo các duyên của nó; có anh A thì trong sự sống của cây xoài có duyên hợp của anh A.

Đối với gia đình cũng vậy, khi cùng sống với nhau trong một mái nhà thì làm hết trách nhiệm bổn phận nhân quả trên tinh thần đạo đức làm vui lòng mình vui lòng người, còn khi xa nhau thì tâm không dính mắc, vì mỗi thành viên trong gia đình đang sống với các duyên hiện tại xung quanh họ, nên sự lo lắng, nhớ thương, dính mắc đều không giải quyết được vấn đề gì cả, vậy thì ái kiết sử để làm gì cho tâm động, làm khổ mình?

Nhờ tư duy như vậy mà ta sống với mọi người bằng trí tuệ đạo đức nhân bản – nhân quả, không làm khổ mình khổ người. Sống không làm khổ mình khổ người tức là thoát ra khỏi sự ràng buộc của ái kiết sử.

Để hiểu thêm về cách thức ứng xử đạo đức nhân quả, chúng ta hãy quan sát các bậc tu chứng ứng xử với chúng sanh.

Sinh thời, Thầy Thông Lạc nếu có duyên với các tu sinh và Phật tử tới xin gặp thì Thầy tiếp duyên, khai thị, giảng dạy, trả lời các câu hỏi cho họ rất tận tình. Lúc họ ra về thì tâm Thầy an trú trên các hành động hiện tại trên thân, không phóng dật dính mắc vào những người vừa tiếp duyên xong.

Nếu không có duyên ai thưa hỏi thì Thầy làm việc, viết sách, trả lời thư; còn nếu Thầy ở một mình thì tâm an trú trên hơi thở, thân hành, dù vẫn biết mọi chuyện xảy ra xung quanh một cách sáng suốt và rõ ràng.

Thầy Thông Lạc thường nói: “Tùy duyên độ chúng”, có nghĩa là ai có duyên thưa hỏi thì Thầy trả lời giúp đỡ, còn ai không có duyên thưa hỏi thì tâm Thầy an trú trên thân hành của mình. Đó là Thầy đang thực hiện lòng thương yêu, lòng từ, bi, hỷ, xả đúng lộ trình nhân quả.

Lòng từ, bi, hỷ, xả này chỉ ứng dụng đối với chúng sanh có nhân quả với mình, ngoài ra thì mình không nên xen vào nhân quả của người khác, loài vật khác, vì làm như vậy sẽ rước nghiệp quả khổ đau về mình.

Cho nên, Đức Phật dạy: “Ta chỉ độ người hữu duyên chứ không thể độ người vô duyên được”, có nghĩa là Đức Phật với lòng từ, bi, hỷ, xả vô lượng nhưng cũng chỉ cứu giúp được chúng sanh nào có duyên với Ngài mà thôi.

Con người vì không hiểu lý duyên hợp, duyên tan nhân quả, nên thường để tâm dính mắc vào các đối tượng, thực hiện lòng thương yêu ngoài lộ trình nhân quả, đó là bị sợi dây ái kiết sử trói buộc, nên thường khổ đau.

Chúng ta hãy học gương hạnh của Đức Phật, của Trưởng lão Thích Thông Lạc để áp dụng vào đời sống gia đình: Khi sống cùng nhau thì sống tích cực, hết mình vì bổn phận trách nhiệm gia đình trên tinh thần đạo đức nhân quả; nhưng khi xa nhau thì hãy giữ tâm hồn thanh thản, an lạc, vô sự.

Thường mọi người sống với nhau trong gia đình thì những tâm trạng thương, ghét, vui, buồn đều có đủ cả, khi xa nhau thì có hai thái cực: một là thương nhớ khôn nguôi, đó là ái kiết sử; hai là oán ghét lẫn nhau, cả hai tâm trạng này đều đưa đến khổ đau cho mình cho người. Vì vậy, khi gặp nhau thì hãy thương yêu giúp đỡ nhau, còn khi xa nhau thì hãy nhớ nghĩ về nhau những điều tốt đẹp nhất, nhưng tâm không dính mắc vào đối tượng.

Tóm lại, sống trên cuộc đời này chỉ có lòng yêu thương mới đem lại bình an cho chúng ta, nhưng lòng yêu thương phải thực hiện đúng lộ trình nhân quả, nếu ngoài lộ trình nhân quả tức là bị ái kiết sử chi phối hoặc xen vào nhân quả người khác, nên thường làm khổ mình khổ người. Lòng thương yêu phải thực hiện đúng lúc, đúng thời bằng trí tuệ đạo đức nhân quả soi sáng thì sẽ thoát ra sợi dây ái kiết sử trói buộc.

TM. Ban Biên Tập

Sc. Nguyên Thanh