Lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả

Quý bạn đọc vui lòng chọn định dạng pdf hoặc epub, rồi nhấn nút “Đọc” ở trên để đọc toàn bộ nội dung bài triển khai tri kiến giải thoát, hoặc xem trực tiếp như sau:

Ngày 13 tháng 9 năm 2019

LÒNG YÊU THƯƠNG ĐÚNG LỘ TRÌNH NHÂN QUẢ

Phật tử D.T.G thưa hỏi

Hỏi: Giá như có ai đó sẵn lòng giảng giải cho con chỗ này thì hay biết mấy nhỉ, con sẽ vô cùng biết ơn ạ! Lòng thương yêu đặt đúng chỗ tức là đặt đúng vào lộ trình của nhân quả. Con mới chân ướt chân ráo bước chân vào Phật giáo nên con chưa hiểu chỗ: Đặt yêu thương vào đúng lộ trình nhân quả nghĩa là sao ạ? Con cảm nhận về câu trên có phần mơ hồ.

Đáp: Kính gửi chị Đ.T.G!

Nguyên Thanh xin được bổ sung thêm để trau dồi tri kiến làm sáng tỏ lời dạy của Thầy Thông Lạc.

Nguyên văn của đoạn trích là: “Tóm lại, lòng thương yêu của mọi người cần phải được phát triển như Đức Phật đã dạy: “Sanh thiện, tăng trưởng thiện”. Sanh thiện, tăng trưởng thiện tức là đặt lòng thương yêu đúng chỗ, đúng chỗ tức là đặt đúng vào lộ trình của nhân quả thì lòng thương yêu mới phát triển”, tức là thực hiện hành động thiện không làm khổ mình khổ người trong nhân quả của mình để mang lại sự bình an cho mình cho người, gọi là đạo đức nhân quả, đó là thực hiện lòng yêu thương đúng chỗ, còn ngoài nhân quả mà thực hiện lòng yêu thương là phi đạo đức nhân quả, là thực hiện lòng yêu thương sai chỗ.

Cũng như người nông dân chăm sóc cây lúa phải bón phân, tưới nước, làm cỏ… đúng giai đoạn, đúng liều lượng thì cây lúa mới phát triển tốt, còn sai giai đoạn, sai liều lượng thì cây sẽ phát triển kém, thậm chí là chết.

Như vậy, trong duyên nhân quả ta thực hiện thiện pháp thì đó mới gọi là lòng yêu thương đúng chỗ. Cho nên, lòng yêu thương phải đặt trong mối quan hệ nhân quả, ngoài mối quan hệ nhân quả là đặt lòng yêu thương sai nhân quả. Vì thế, các đấng Bồ tát cứu khổ cứu nạn trong kinh sách phát triển mô tả thực hiện lòng thương yêu ngoài nhân quả, đó là phi đạo đức nhân quả, thành ra ảo tưởng, không phải là lòng thương yêu.

Đức Phật dạy: “Ta chỉ độ người hữu duyên chứ không thể độ người vô duyên được”, có nghĩa là Đức Phật chỉ độ được những người có duyên nhân quả với Ngài, tức là Đức Phật thực hiện lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả, còn nếu không có duyên nhân quả với Ngài thì Đức Phật không thể độ được, vì sai lộ trình nhân quả.

Sinh thời Trưởng lão Thích Thông Lạc đã từng nói: “Phỏng chừng bây giờ Đức Phật tái sanh lại mà nếu không có duyên với chúng sanh thì nói cũng chẳng ai nghe, người ta sẽ bảo Đức Phật là ông già lẩm cẩm”. Rõ ràng pháp Phật là chân lý giải thoát nhưng nếu Đức Phật không có duyên nhân quả với chúng sanh thì cũng không thể nào giáo hóa ai được, tức là không thể thực hiện lòng yêu thương đối với người không có duyên với Ngài.

Đức Phật sau khi tu xong Ngài quan sát ai có duyên thì mới độ, và những người đầu tiên có duyên với Đức Phật là 5 anh em Kiều Trần Như. Sau đó Đức Phật thực hiện hạnh đi khất thực từng nhà tạo duyên nhân quả để thực hiện lòng thương yêu của mình.

Còn Trưởng lão Thích Thông Lạc, sau khi tu chứng Thầy dùng Tam Minh quan sát thấy chúng sanh có phước hưởng chánh pháp, nhưng duyên quá mỏng nên Thầy mới tạo duyên giáo hóa chúng sanh, tức là tạo duyên nhân quả để thực hiện lòng thương yêu của mình.

Cho nên, chúng ta chỉ thực hiện lòng yêu thương trong nhân quả của mình, còn ngoài nhân quả của mình mà thực hiện lòng thương yêu tức là xen vào nghiệp của người khác thì sẽ rước sự khổ đau cho mình, nên nó không còn là lòng thương yêu nữa.

Khi thấy đối tượng có duyên với mình thì lúc đó chúng ta mới thực hiện lòng thương yêu bằng hành động không làm khổ mình khổ người, không làm khổ mình khổ người tức là ngăn ác diệt ác pháp, ngăn ác diệt ác pháp thì ngay đó là thiện pháp.

Ví dụ 1: Khi chúng ta đi trên đường, bỗng nhiên gặp một con cá đang mắc cạn trên vũng nước nhỏ thì chúng ta biết là mình có duyên nhân quả với con cá này, nên mình thực hiện lòng thương yêu bằng cách thả nó về với ao hồ, sông suối đúng môi trường sống của nó. Đó chính là thực hiện tâm bi, phóng sanh đúng chánh pháp.

Còn nếu mình phóng sanh bằng cách ra ngoài chợ mua chim, cá về thả thì đó là đi tìm nhân quả của chim, cá, tức xen vào nhân quả của chim, cá để rước nghiệp khổ của chúng vào thân thì điều này gọi là lòng thương yêu đặt sai lộ trình nhân quả.

Ví dụ 2: Khi người khác chửi mình thì mình biết có duyên nhân quả với người này nên mình xả tâm, không giận hờn và còn lựa lời để nói cho họ nguôi bớt giận đó là thương mình thương người, nên gọi là lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả, tức là trong nhân quả ta thực hiện thiện pháp không làm khổ mình khổ người, gọi là lòng yêu thương đúng chỗ.

Ví dụ 3: Khi chúng ta đang đi bộ trên vỉa hè, nhìn thấy một bà cụ già yếu muốn sang đường, nhưng xe cộ đông quá, thì ta nên dắt bà cụ sang đường, đó chính là thực hiện lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả.

Ví dụ 4: Trưởng lão Thích Thông Lạc thường dạy mình tặng sách phải lựa người, nếu người nào sống đạo đức, hoặc mong muốn sống đạo đức, có duyên với mình thì mới tặng, tức là thực hiện lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả; ngược lại nếu tặng bừa bãi với những người không có duyên, còn đang say mê trong ác pháp thì họ sẽ phỉ báng sách Thầy và như vậy họ sẽ mất đi duyên lành với chánh pháp, thì lúc này gọi là lòng yêu thương đặt sai chỗ.

Ví dụ 5: Có người khi hiểu Phật pháp thì bắt đầu thực hiện đức hiếu sinh qua hạnh ăn chay, rồi khuyên cả nhà phải ăn chay theo mình, nhưng họ không ăn chay được vì không quen và họ cũng chưa hiểu mục đích của việc ăn chay, thành ra người đó sanh tâm buồn khổ, bực tức ở trong lòng, đó là đặt lòng yêu thương sai lộ trình nhân quả, vì người đó không hiểu rằng người thân đang ở trong cái nghiệp thèm ăn thịt chúng sanh, chứ họ đâu có muốn ăn chay như mình.

Chừng nào mình ăn chay sống thiện, thân khỏe mạnh, tâm thanh thản, an vui, họ thấy vậy rồi tới hỏi han cách sống, lúc đó mình biết rằng thiện duyên của họ đã tới thì mình mới nói đôi lời để khuyên họ sống thiện pháp, đó mới gọi là đặt lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả.

Ví dụ 6: Chúng ta tạm thời cắt duyên với công việc, gia đình, bạn bè để thu xếp vào thất thọ Bát Quan Trai, nhưng ngồi trong thất cứ khởi tâm ái kiết sử nhớ thương người này người kia, muốn làm chuyện này chuyện nọ (phóng dật), dù là việc thiện đi chăng nữa thì cũng là ác pháp làm động tâm mình, thì đó là đặt lòng yêu thương sai lộ trình nhân quả.

Đã thọ Bát Quan Trai không vướng bận duyên sanh bên ngoài thì lúc này thân tâm mình là nhân quả, nên chúng ta thực hiện đạo đức nhân quả với chính thân tâm của mình bằng cách ngồi chơi xả chướng ngại pháp trên thân tâm của mình để thân tâm được an trú trong trạng thái thanh thản, an lạc, vô sự, giải thoát, đó là thực hiện lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả.

Ví dụ 7: Hàng ngày chúng ta mỗi khi đi, đứng, nằm, ngồi thì tác ý nhắc tâm: “Phải quan sát cẩn thận kỹ lưỡng không làm đau khổ chúng sanh nhỏ bé”, vì những con vật trong tầm mắt của chúng ta là có duyên nhân quả với chúng ta, nên chúng ta thực hiện lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả, tức là trau dồi lòng từ, thực hiện lòng yêu thương có đối tượng.

Ví dụ 8: Khi tu tập trong thất đang ngồi chơi xả tâm, nghe tiếng kêu của con nhái khi bị con rắn cắn, thì chúng ta biết sự việc này có duyên nhân quả với mình, nên chúng ta liền ra khỏi thất, đi về phía tiếng kêu để cứu con nhái bằng cách xua đuổi con rắn đi chỗ khác và nói với con rắn rằng: “bạn rắn ơi, bạn đừng ăn thịt con nhái, tội nghiệp, để buổi trưa ta sẽ cho bạn một ít cơm ở đây để bạn ăn nhé”, đó chính là thực hiện lòng yêu thương đúng lộ trình nhân quả.

Còn nếu đang tu tập nhiếp tâm và an trú tâm trên thân hành thì dù có nghe tiếng kêu cứu của con nhái ta cũng không ra cứu mà tiếp tục tác ý nhiếp tâm và an trú tâm trên thân hành của mình, vì lúc này tâm đang quay vào trên thân nên mọi nhân quả bên ngoài không liên quan đến mình.

Ví dụ 9: Trưởng lão Thích Thông Lạc nói rằng Thầy không có duyên với những người dân ở quê hương Trảng Bàng của Thầy nhiều, nên rất ít người theo Thầy tu học, mặc dù Thầy là người tu chứng nhưng bà con hàng xóm họ coi như Thầy là một người tu sĩ bình thường, do đó hễ có người dân nào tới với Thầy là Thầy tạo duyên hết sức cho họ biết chánh pháp. Ở Trảng Bàng có chú Thảo (đã mất) làm nghề thợ điện, thỉnh thoảng chú vào chùa Am sửa điện, mỗi lần như vậy Thầy mời cơm và cho phép chú cùng ăn cơm với Thầy, đó là Thầy tạo cái duyên cho chú có cơ hội được gần gũi, hỏi han, rồi Thầy tặng sách để chú biết đến nền đạo đức nhân bản – nhân quả, sống không làm khổ mình khổ người mà Thầy đã thắp sáng, từ đó chú sẽ gieo duyên với chánh pháp ngày càng sâu dày hơn.

Thầy có duyên với những người miền Bắc rất nhiều, người đầu tiên ở miền Bắc biết đến Thầy là thầy Chơn Trí (người Hà Nội), từ đó mới lan ra cho nhiều người Phật tử miền Bắc biết đến Thầy. Nhờ duyên như vậy mà Thầy thực hiện được lòng yêu thương của mình bằng cách dạy cho họ sống đạo đức, tu hành giải thoát.

Ví dụ 10: Đức Phật sau khi tu xong thì những người đầu tiên Đức Phật độ là 5 anh em Kiều Trần Như, họ là những người bạn đồng tu có duyên với Ngài, và bốn chân lý Tứ Diệu Đế là bài pháp đầu tiên mà Đức Phật đã dạy, đó là bản tuyên ngôn chánh pháp của Đức Phật đối với con người trên hành tinh này.

Khi tu chứng Đức Phật chưa về thăm gia đình ngay mà phải đợi 6 năm sau đó, khi quan sát thấy nhân duyên của vương triều đã hội đủ thì Đức Phật mới về thăm Phụ Vương và những người thân trong gia đình, dòng họ để dạy cho họ biết chánh pháp tu hành giải thoát.

Cho nên, Đức Phật quan sát nhân duyên hội đủ, đúng lúc, đúng thời, thì mới thực hiện lòng yêu thương của mình.

Ví dụ 11: Trưởng lão Thích Thông Lạc tu xong (vào thời khuya, ngày 9 tháng 9 năm 1980 Âm lịch), người đầu tiên mà Thầy độ đó là mẹ của mình, người đã tận tâm hộ thất cho Thầy tu chứng. Sau ba tháng thì mẹ Thầy ra đi rất an ổn (tháng 12 Âm lịch năm 1980), đó là Thầy đã thực hiện lòng yêu thương của mình đúng lộ trình nhân quả.

Đức Phật, các vị Thánh Tăng và Trưởng lão Thích Thông Lạc khi tu xong thì tâm từ, bi, hỷ, xả vô lượng, nhưng cũng chỉ độ những người hữu duyên nhân quả với các Ngài, tức là thực hiện lòng yêu thương trong duyên nhân quả của các Ngài, còn khi thấy hết duyên với chúng sanh thì các Ngài ra đi, xả bỏ báo thân, an trú trong từ trường bất động vĩnh viễn.

Đối với chúng ta cũng vậy, chúng ta chỉ có thể thực hiện những hành động thân, khẩu, ý thiện không làm khổ mình khổ người, là thực hiện lòng yêu thương trong duyên nhân quả của mình mà thôi, còn ngoài duyên nhân quả mà thực hiện lòng yêu thương thì lòng yêu thương đó không phát triển được.

Tóm lại, lòng yêu thương phải có trí tuệ nhân quả soi sáng thì mới gọi là lòng yêu thương đúng chỗ, cho nên Trưởng lão Thích Thông Lạc dạy chúng ta: đạo đức nhân bản – nhân quả, sống không làm khổ mình khổ người và khổ chúng sanh, đó là phát triển lòng thương yêu đúng lộ trình nhân quả.

TM. Ban Biên Tập

Sc. Nguyên Thanh